Sejarah Tingkatan 1 - Bab 4: Mengenali Tamadun (认识文明) - PT3 KSSM 2020

 

TINGKATAN 1 - BAB 4: MENGENALI TAMADUN (认识文明)

4.1 Maksud Tamadun (文明的意思)

- Pada umumnya, tamadun文明 ditakrifkan sebagai 被定义为suatu pencapaian tertinggi最高成就 oleh sesuatu masyarakat社会 dalam pelbagai bidang领域.

- Antaranya termasuklah kegiatan pertanian dan perdagangan农业和贸易活动, sistem pemerintahan行政系统, pembentukan bandar城市的形成, pengkhususan pekerjaan工作专业化, teknologi技术, organisasi sosial社会组织, agama dan kepercayaan宗教和信仰, tulisan dan penyimpanan rekod文字和记录储存, serta kesenian dan kesusasteraan艺术和文学.

- Perubahan kehidupan manusia人类生活的改变 ini didorong被推动 oleh daya inovasi 创新力sesuatu masyarakat社会.

(A) Maksud tamadun dalam bahasa Yunani希腊语

- Dari segi pengertian bahasa语言理解, perkataan tamadun文明 (civilisation文明) diambil daripada perkataan Yunani希腊词, iaitu “civitas” yang bermaksud bandar城市 atau kota城.

- Tahap kemajuan进步阶段 dalam kehidupan masyarakat 社会生活dicapai 被达到dalam bidang kebudayaan文化方面, sains科学, industri 工业dan sistem kerajaan政府体制.

(B) Maksud tamadun dalam bahasa Inggeris英语

- Dalam bahasa Inggeris英语, tamadun disebut civilisation, iaitu tahap pembangunan发展阶段 manusia dan organisasi组织 yang dianggap paling maju最进步.

- Tahap pembangunan发展阶段 tersebut merangkumi包括 pengetahuan知识, kepercayaan信仰, seni艺术, moral道德, undang-undang法律, adat习俗 dan kebolehan能力 manusia atau organisasi.

(C) Maksud tamadun dalam bahasa Arab阿拉伯语

- Perkataan tamadun文明 dalam bahasa Arab阿拉伯语 ialah mudun, madain dan madana, yang bermaksud tinggi budi bahasa高品德 dan pembukaan bandar开城.

- Istilah lain yang sama pengertiannya ialah hadharah dan hadari.

- Hadharah bermaksud kawasan地区, daerah区域, bandar城市, kota城, kampung乡村 dan kawasan yang digunakan untuk bercucuk tanam耕作.

- Hadari pula bermaksud tanah土地 atau rumah房子 yang didiami 被居住oleh masyarakat社会, tahap kemajuan进步阶段 dan memperoleh 获得kekayaan财富.

(D) Maksud tamadun dalam bahasa Melayu马来语

- Dalam bahasa Melayu马来语, tamadun文明 bermaksud suatu peradaban文明 yang merujuk kepada pencapaian kemajuan masyarakat 社会进步的达成dari segi kebendaan物质 serta perkembangan pemikiran思想发展 meliputi包含 bidang sosial社会领域, budaya文化, politik政治 dan lain-lain yang tinggi.

- Kemajuan kebendaan物质进步merujuk kepada pencapaian成就 dalam penciptaan创造 seni bina 建筑seperti bangunan建筑物 dan empangan水坝 serta sistem ekonomi经济系统, seperti percukaian税收 dan kewangan金融; dan hasil cipta创造成果 seperti membuat kertas造纸, lukisan绘画 dan ukiran雕刻.

- Tamadun文明 penting 重要bagi membina建造 kemajuan进步 dan kemodenan现代性 kehidupan manusia 人类生活yang teratur 有秩序的dalam sesebuah sistem masyarakat社会系统.

------

Kesimpualan总结:

- Walaupun terdapat perbezaan差别 maksud tamadun文明的意思 menurut根据 bahasa Yunani希腊语, bahasa Inggeris英语, bahasa Arab阿拉伯语 dan bahasa Melayu马来语, tetapi terdapat persamaan相同 yang jelas明显的, iaitu kemajuan进步 yang dicapai 被达成oleh masyarakat社会 untuk membina建造 kehidupan生活 yang lebih baik更好 dan kompleks复杂的.

 

4.2 Konsep Tamadun (文明的概念)

(A) Sudut Pandangan Islam伊斯兰观点

- Konsep tamadun文明的概念 dalam Islam伊斯兰 dibina被建造 atas kerangka Islam伊斯兰框架 sebagai al-Din (cara hidup生活方式).

- Tamadun文明 mengikut pandangan Islam伊斯兰观点 merangkumi囊括 pembangunan lahiriah外部发展 dan rohaniah精神 yang berasaskan基于 nilai 价值dalam pendidikan 教育seperti yang disarankan被建议 oleh al-Quran古兰经 dan hadis 圣训serta ajaran Nabi Muhammad SAW穆罕默德先知的教导.

i. Ibn Khaldun

- Ibn Khaldun ialah tokoh awal 早期人物yang membicarakan讨论 tentang konsep tamadun Islam伊斯兰文明的概念.

- Beliau memperkenalkan介绍 konsep tamadun文明的概念, iaitu “umran” dan “hadharah” yang digunakan dalam bukunya yang bertajuk Muqqadimah.

- “Hadharah” mengandungi prinsip-prinsip原则 nilai 价值meliputi aspek akidah信仰, syarak回教法则, akhlak品行, falsafah哲学, kebudayaan文化 dan peradaban文明.

- “Madaniyyah” pula lebih menjurus指向 kepada aspek kebendaan物质 dalam kehidupan 生活dan lebih bersifat umum 一般性质kepada semua manusia所有人类.

- Kedua-duanya bermaksud perbandaran社区 dan tamadun文明.

- Istilah “hadharah” dan “madaniyyah” ini lebih menepati konsep tamadun文明的概念 dalam Islam伊斯兰 dan berpusat kepada集中于 wahyu启示.

ii. Syed Muhammad Naquib Al-Attas

- Syed Muhammad Naquib Al-Attas pula berpendapat有看法 tamadun文明 ialah keadaan kehidupan 生活情况insan bermasyarakat人类社会 yang telah mencapai 达到taraf水平 kehalusan tatasusila 道德品格dan kebudayaan 文化yang luhur高尚 bagi seluruh masyarakatnya全部社会.

- Beliau menulis pelbagai buku dalam bidang pemikiran思想领域 dan peradaban文明.

- Antaranya termasuklah Islam dalam Sejarah dan Kebudayaan Melayu dan Historical Fact and Fiction.

 

(B) Sudut Pandangan Barat西方观点

- Dalam tradisi Barat西方传统, istilah “civilisation” digunakan bagi menggambarkan描绘 tahap 阶段sesuatu masyarakat 社会atau budaya文化 yang kompleks复杂的.

- Lazimnya通常, masyarakat bertamadun有文明的社会 diukur 被测量melalui pencapaian 成就ilmu 知识dan teknologi技术, ekonomi经济, struktur politik政治结构, kemasyarakatan社会 dan petempatan住区 di kawasan perbandaran社区.

- Bagi masyarakat Barat西方社会, tamadun文明 dikaitkan dengan pembangunan lahiriah外部发展 terutamanya dalam bidang kebudayaan文化领域 seperti kesenian艺术, penulisan写作, undang-undang法律 dan perbandaran社区.

i. Arnold J. Toynbee

- Arnold J. Toynbee menjelaskan tamadun文明 sebagai suatu sistem masyarakat社会系统 yang memperkasakan授权 sistem politik政治系统, ekonomi经济, sosial社会 serta kesenian艺术 dan kebudayaan文化.

------

Kesimpualan总结:

- Konsep tamadun文明的概念 meliputi semua pencapaian成就 kehidupan masyarakat社会生活 dalam bidang sosial社会领域 dan budaya文化 serta pemikiran思想.

 

4.3 Ciri-ciri Tamadun (文明的特征)

- Tamadun awal dunia早期世界文明 lahir 孕育di lembah sungai河谷, iaitu di Lembah Sungai Tigris底格里斯河谷 dan Euphrates幼发拉底, Sungai Nil尼罗河, Sungai Indus印度河 dan Sungai Huang He黄河.

- Ciri-ciri tamadun awal dunia早期世界文明 ialah pencapaian成就 yang hebat 卓越dalam bidang pertanian dan perdagangan农业和贸易, sistem pemerintahan行政系统, pembentukan bandar形成城市, pengkhususan pekerjaan工作专业化, teknologi技术, organisasi sosial社会组织, agama dan kepercayaan宗教和信仰, tulisan文字 dan penyimpanan rekod记录储存, serta kesenian dan kesusasteraan艺术和文学.

 

1. Pertanian dan Perdagangan农业和贸易

- Kehidupan masyarakat 社会生活tamadun awal早期文明 mulai 开始berkembang发展 apabila terdapat kegiatan pertanian农业活动.

- Penciptaan发明 pelbagai peralatan用具, pembinaan saliran建造水道, penciptaan发明 kincir angin风车 dan pembinaan teres梯田 di tanah tinggi高地 telah menggalakkan鼓励 kegiatan pertanian农业活动 dalam kalangan masyarakat.

- Perkembangan发展 ini seterusnya telah mewujudkan呈现 kegiatan perdagangan贸易活动.

- Pertama第一, perdagangan tempatan当地贸易, iaitu masyarakat社会 yang tinggal di kota城 mendapatkan makanan食物 dan barangan pertanian农作物 dengan menukarkan交换 barangan kraf tangan手工艺品 dan perkhidmatan服务 termasuklah kegiatan keagamaan宗教活动.

- Kedua第二, perdagangan jarak jauh远程贸易. Masyarakat dari kawasan tamadun yang berbeza不相同 bertukar-tukar互相交换 barangan物品 dengan penduduk居民 yang mempunyai bahan mentah原料, seperti logam金属, emas金 dan besi铁.

- Berlaku kegiatan perdagangan贸易活动 antara masyarakat Sumer苏美尔 dengan Mesir埃及 dan antara masyarakat Sumer苏美尔 dengan Mohenjo-Daro.

 

2. Sistem Pemerintahan行政系统

- Kerajaan telah dibentuk被形成 untuk mengurus处理 pemerintahan行政 kota城 yang berkembang pesat发展迅速 kesan影响 daripada pembentukan bandar形成城市.

- Pada peringkat awal早期, pemerintahan negara-kota 城邦行政diketuai oleh pendeta牧师 tetapi kemudiannya raja 王mengambil alih 接管peranan角色 sebagai pemerintah统治者.

- Raja王 telah dibantu oleh pegawai官员 daripada golongan bangsawan贵族 dan pendeta牧师 memerintah领导 negara-kota城邦.

- Selain itu, bagi melicinkan方便 urusan事务 pentadbiran negara国家行政, undang-undang法律 telah dibentuk被形成.

 

3. Pembentukan Bandar城市的形成

- Perkembangan发展 dalam bidang pertanian农业领域menyebabkan manusia mula membina petempatan kekal永久住区.

- Kewujudan 存在petempatan kekal永久住区 di sesebuah kawasan bermula 开始dengan kampung乡村.

- Apabila berlaku pertambahan增加 penduduk居民, kawasan kampung乡村 berkembang发展 dan disatukan被统一 membentuk 形成bandar城市.

- Bandar 城市mempunyai jumlah penduduk人口 yang lebih ramai更多 dan mempunyai pelbagai latar belakang背景.

- Antara ciri bandar城市特点termasuklah: Pelan susun atur bangunan建筑排版平面图 dan petempatan yang tersusun有序的住区.

- Rumah kediaman住宅区 mempunyai kemudahan设施 perigi水井, bilik mandi浴室 dan tandas厕所.

- Kemudahan prasarana基础设施 yang teratur有序 dan sistematik有系统 seperti pasar市场, rumah ibadat宗教场所 dan kawasan kediaman住宅区.

- Pembinaan建造 sistem perparitan沟渠系统 dan pembetungan下水道.

- Pembinaan kota城 untuk berlindung保护 daripada serangan orang luar外人的攻击dan menjadi kawasan sempadan边境地区.

- Pada peringkat awal, bandar城市 menjadi pusat kegiatan politik政治活动中心, ekonomi经济 dan kebudayaan文化 bagi kawasan sekitarnya周围环境.

- Kemudian, bandar城市 berkembang发展 menjadi institusi sosial社会机构 dan ekonomi经济 yang tersusun有序, yang menjadi asas基础 kepada kelahiran产生 tamadun awal dunia世界早期文明.

- Bandar pertama第一个城市 dibina pada tahun 4,000 SM.

- Kota-kota 城utama主要 pada peringkat tamadun awal ialah Ur dan Uruk berhampiran Sungai Tigris底格里斯河 dan Euphrates幼发拉底河, Memphis孟菲斯 di Sungai Nil尼罗河, Mohenjo-Daro莫恩焦德罗 di Sungai Indus印度河 dan Anyang安阳 di Sungai Huang He黄河.

 

4. Pengkhususan Pekerjaan工作专业化

- Perkembangan pesat bandar城市发展迅速 telah meningkatkan提高 jumlah penduduk居民人口.

-  Hal ini secara tidak langsung间接 telah mewujudkan呈现 pengkhususan专业化 dalam bidang pekerjaan工作领域.

- Terdapat lebih banyak peluang pekerjaan baharu新的工作机会, seperti pengutip cukai收税员, jurutera工程师 yang mengawal sistem pengairan sungai河流灌溉系统, tentera军人, petani农夫 yang bekerja di sawah稻田, dan mereka yang bekerja dalam bidang pentadbiran行政领域.

- Kumpulan artisan工匠 pula menumpukan masa 集中时间mereka dalam kerja mengukir雕刻工作, menempa besi锻铁 dan tembikar陶器.

- Selain itu, saudagar商人 dan pedagang贸易者 bertukar-tukar互相交换 barangan物品 yang dihasilkan oleh golongan artisan工匠.

 

5. Teknologi技术

- Kemahiran技能 dalam bidang teknologi 技术领域oleh masyarakat tamadun awal早期文明社会 telah menghasilkan生产 penciptaan发明 barangan物品 dan monumen纪念碑 serta hasil pertukangan木工.

- Hasil ciptaan发明物 ini telah memberikan keselesaan舒适 kepada masyarakat社会.

- Tamadun Mesopotamia美索不达米亚文明 terkenal 闻名dengan Taman Tergantung Babylon空中花园.

- Tamadun Mesir Purba古埃及文明 pula terkenal闻名 dengan pembinaan建造 piramid金字塔 dan sfinks斯芬克斯/人头狮身, manakala Tamadun Indus 古印度文明terkenal 闻名dengan pembinaan建造 negara-kota城邦 Mohenjo-Daro.

- Penggunaan teknologi 技术dalam pembuatan制造 logam金属 tembaga铜, gangsa青铜 dan besi铁 pula menghasilkan生产 peralatan用具 seperti bajak梨 untuk pertanian农业.

- Selain itu, penciptaan发明 roda 轮子telah membantu penggunaan kereta kuda马车 dan kereta lembu牛车 untuk tujuan目的 mengangkut 运送hasil pertanian 农作物dan perhubungan penduduk居民关系.

 

6. Organisasi Sosial社会组织

- Dalam masyarakat Mesir Purba古埃及社会, kemunculan出现 institusi机构 dan golongan pekerja工人阶级 telah mewujudkan呈现 kelas sosial社会阶层.

- Kelas sosial 社会阶级berasaskan根据 jenis pekerjaan工作类型, kekayaan财富 dan pengaruh影响.

- Pada peringkat tamadun awal早期文明, pemerintah领导者, firaun法老王, golongan agama宗教族群 dan golongan bangsawan贵族 berada pada kedudukan tertinggi 最高地位dalam susunan masyarakat社会结构.

- Golongan saudagar商人 dan artisan工匠 berada dalam kelas kedua第二阶级.

- Di bawah mereka ialah golongan petani 农夫dan pekerja工人 yang tidak berkemahiran没有技能的.

- Golongan hamba奴隶 berada pada kedudukan 地位paling rendah最低.

- Hamba奴隶 terdiri daripada dua kumpulan组, iaitu hamba perang 战争奴隶dan hamba yang dijual被卖的.

Susunan Struktur Sosial pada Zaman Mesir Purba社会结构在古埃及时代

a. Firaun法老王

b. Wazir宰相, pegawai kanan高级官员, golongan agama宗教人员 dan bangsawan贵族

c. Golongan penyalin撰稿员/ penulis作者

d. Artisan berkemahiran有技术工匠 dan karyawan作家

e. Petani 农夫dan buruh工人

f. Pembantu rumah 女佣dan hamba奴隶

 

7. Agama dan Kepercayaan宗教和信仰

- Masyarakat tamadun awal mempercayai相信banyak tuhan神.

- Antara tuhan神 yang disembah被信奉 termasuklah tuhan bulan月亮神, matahari太阳神, ibu母神 dan sungai河神.

- Terdapat institusi agama宗教机构 yang mengurus管理 upacara keagamaan宗教仪式seperti korban 牺牲binatang 动物atau mempersembahkan 献祭makanan 食物kepada kuasa roh灵魂力量.

- Dalam hal ini, tempat ibadat礼拜场所 yang besar大 dibina sebagai tanda标记 menghormati尊重 tuhan神.

- Di Mesir埃及 misalnya, penduduk mempercayai相信 kehidupan selepas kematian死亡过后的生活.

- Lakaran 绘图daripada Book of the Dead yang menunjukkan orang yang mati bersama-sama isterinya memerhatikan观察 penimbang keadilan司法仲裁 sedang menimbang衡量 perlakuannya行为 semasa hidup活着.

 

8. Tulisan dan Penyimpanan Rekod文字和记录保存

- Sistem tulisan文字 mula lahir kira-kira 5,000 tahun lalu.

- Penciptaan发明 tulisan文字 penting重要 bagi membezakan区分 kehidupan 生活Zaman Prasejarah史前时代 dan sejarah历史.

- Kemudian, manusia人类 mencipta发明 sistem tulisan文字 yang lebih baik menggunakan abstrak simbol 抽象符号bagi mewakili 代表pelbagai bentuk idea主意形式.

- Kelahiran 产生tulisan文字 membolehkan允许 manusia人类 menyimpan 收存rekod 记录dan perkara penting重要事项 tentang masyarakat社会 dan diri mereka.

- Tulisan pertama第一个文字menggunakan使用 sistem piktograf 象形文字atau simbol gambar图片符号.

- Bentuk piktograf象形形状 dalam tulisan kuneiform楔形文字 yang digunakan semasa Tamadun Mesopotamia.

 

9. Kesenian dan Kesusasteraan艺术和文学

- Masyarakat社会 pada zaman tamadun awal melahirkan生产 hasil sastera文学作品 dan seni bina建筑 yang mengagumkan赞叹.

- Gaya 风格dan teknik技术 yang digunakan oleh artis工匠 menggambarkan描绘 setiap budaya文化 tamadun masing-masing各自文明.

- Artis工匠 menghasilkan ciptaan创造物 berupa patung雕像 dan lukisan绘画 tuhan神 dan dewa神, pahlawan战士 dan pemerintah君主.

- Apabila penggunaan tembaga 铜meluas广泛, patung-patung雕像 dicipta menggunakan tembaga铜.

- Ciptaan ukiran雕刻作品 pada gelas玻璃 dengan kehalusan seni艺术的精细.

------

Kesimpualan总结:

- Ciri-ciri tamadun awal dunia世界早期文明的特征 memaparkan 显示kehebatan pencapaian 伟大的成就tamadun-tamadun 文明dalam semua bidang kehidupan生活领域.

- Hal ini adalah asas基础 pencapaian tertinggi manusia 人类最高成就sehingga digelarkan被称号 tamadun hebat辉煌文明.

- Kemajuan pemikiran思想进步 menyumbang贡献 kepada hasil cipta发明 idea概念dalam kalangan masyarakat untuk membina建造 tamadun yang lebih tinggi更高的文明.

- Hasil cipta telah membantu manusia membina kehidupan yang lebih baik 更好的生活terutamanya dalam pembinaan建造 bangunan 建筑dan teknologi pertanian农业技术.

- Kewujudan出现 tamadun awal dunia世界早期文明 menjadi pencetus催化剂 inovasi创新 kepada masyarakat pada hari ini现今社会.